De invloed van de verkiezingen op de inzet van algoritmen

30 april 2021

Artikel geschreven door Anja Meerding, Senior Consultant & Privacy Officer

Overheidsorganisaties zien steeds meer in hoe belangrijk het is om aandacht te besteden aan algoritmen. Van racistische chatbots tot de Toeslagenaffaire: regelmatig verschijnen in het nieuws berichten hoe het fout kan gaan met algoritmen en artificiële intelligentie (AI). Welke invloed heeft dat op het beeld van de politiek op algoritmen? En met welke regels kunnen we bij een nieuw te vormen regering rekening houden?

Gaat een nieuwe regering het gebruik van algoritmen reguleren?

Het gebruik van algoritmen neemt toe en zal blijven groeien. Ze worden zelflerend en daardoor steeds complexer. Als uitvoerder sta je daardoor steeds meer op afstand van de besluiten die het systeem neemt. En dus is het nodig dat we meer eisen stellen en grip hebben op de kwaliteit van algoritmen. Dat stelde de Algemene Rekenkamer in januari van dit jaar in haar rapport ‘Aandacht voor algoritmes’.

De stelling die zij nemen is niet uniek: we zien een toenemende bewustwording bij overheidsorganisaties dat ze aandacht moeten besteden aan algoritmen. Maar hoe? Wat betekent dat nou in de praktijk?  Gaat de komende regering algoritmen actiever reguleren? Welke eisen moeten er gesteld worden? En hoe zorg je ervoor dat jouw organisatie een algoritme ontwikkelt dat kwalitatief door alle beugels kan?

Verkiezingen voorbij: waar staan we?

De verkennende formatiegesprekken zijn begonnen. En hoewel we waarschijnlijk nog even moeten wachten op een coalitie, bespreken politieke partijen hoe zij de komende vier jaar vorm willen geven aan Nederland. De verkiezingsprogramma’s lichten een tipje van de sluier op over hoe de partijen over algoritmen en AI denken. Dit hebben we hier voor het gemak hier even op een rijtje gezet.

Het is belangrijk om te beseffen dat de partijen die de regering gaan vormen, ook gaan bepalen hoe we in Nederland om moeten gaan met de ontwikkeling en regulering van algoritmen en AI. Wat weten we tot nu toe?

Digitalisering of digitale transformatie

Opvallend is dat de meeste politici het vooral hebben over ‘digitalisering’, ook als ze praten over algoritmen en AI. De precieze definitie is echter nog vaag. Toch zien we dat alle partijen in 2021 meer aandacht aan de thema’s algoritmen en digitalisering van de samenleving besteden dan tijdens de vorige verkiezingen.

Veel bedrijfsprocessen maken al gebruik van AI of algoritmen

Die definitie is uiteindelijk wel essentieel: veel bedrijfsprocessen maken op dit moment al gebruik van AI of algoritmen. Wie e-mailnieuwsbrieven personaliseert of klantgegevens uit een loyalty-programma gebruikt om gerichte aanbiedingen te doen, werkt vaak al met algoritmen. Het is dan ook de vraag in hoeverre toekomstige wetten algemeen of heel specifiek worden.

Vragen over AI en ethiek komen aan de orde

De politiek gaat de komende jaren ongetwijfeld meer aandacht besteden aan hoe de overheid en het bedrijfsleven de ontwikkeling en inzet van die algoritmen in de juiste banen kunnen leiden. Zo lezen we bijvoorbeeld dat de PvdA, wil dat de overheid gebruikmaakt van open algoritmes. D66 wenst de aanstelling van een toezichthouder op algoritmen. Ook vragen over AI en ethiek zullen aan de orde komen.

Europese Commissie

Op woensdag 21 april publiceerde de Europese Commissie (EC) het langverwachte voorstel voor de regulering van AI. Het zal nog even duren voordat dit wetgeving gaat worden, en de wetgeving zal hier en daar nog worden veranderd. Maar deze regels leggen zowel ontwikkeling als het gebruik van AI aan banden.

Toekomstige regulering van algoritmen en de politiek

Om een beter beeld te krijgen van de (toekomstige) regels rondom het gebruik en de ontwikkeling van algoritmen, publiceren we in aanloop naar het regeerakkoord de komende maanden een blogserie. Daarin behandelen we de volgende vragen:

• Hoe kijken de grootste partijen naar de regulering van algoritmen in hun verkiezingsprogramma?
• Wat gaat er mis bij algoritmen, waardoor de politiek dit wil reguleren?
• Wat kunnen organisaties zelf doen om fouten en schade bij de inzet van algoritmen te voorkomen?
• Welke verantwoordelijkheden krijgen ontwikkelaars en inzetters van AI-systemen op basis van de voorgestelde AI-verordening?

Zet jouw organisatie algoritmen in of denken jullie erover na om dit te doen? Wil je weten hoe je deze compliant en ethisch verantwoord ontwikkelt en inzet? Wil je weten welke wet- en regelgeving nu speelt en gaat spelen? Volg ons dan op LinkedIn.

Opleiding

Cmotions en Considerati geven samen opleiding aan data scientists, hun managers en juristen die met data science te maken hebben. Bekijk hier ons aanbod.

Training AI & AVG data scientists (via Cmotions) >

Training AI & AVG juristen (via Considerati) >

Meer weten?

Wil je meer weten over dit onderwerp of heb je een vraag naar aanleiding van dit artikel. Neem gerust contact met ons op! Hieronder vind je onze contactgegevens.

Ja! Ik wil meer informatie >